Największym zabytkiem Giżycka jest imponująca Twierdza Boyen. Fortyfikacja powstała w latach 1843-1855. Znajduje się pomiędzy jeziorami Niegocin i Kisajno, co dodatkowo wzmacniało jej walory obronne. Twierdza Boyen stanowi w Giżycku atrakcję turystyczną i miejsce imprez kulturalno-rozrywkowych. Historię obiektu można dokładnie poznać odwiedzając Muzeum Twierdzy Boyen, które powstało kilkanaście lat temu w dawnym budynku koszarowym.
Z inicjatywą stworzenia Muzeum wyszli członkowie Towarzystwa Miłośników Twierdzy Boyen. Za miejsce wybrano świetnie zachowane koszary tuż przy Bramie Giżyckiej. Dokładnie 7 lipca 1996 roku ruszyło Muzeum Twierdzy Boyen, będące drugą placówką muzealną w mieście. Historia ośrodka jest jednak znacznie dłuższa.
Jej początki sięgają I wojny światowej. Gdy armia niemiecka wzmacniała rejony mostu Kula odnaleziono elementy prehistorycznych naczyń z gliny i zbrojeń, dawne zapiski oraz ludzkie szczątki. W wyniku decyzji geologa wojennego, dra Hessa von Wichdorfa rozpoczęto prace archeologiczne na tym terenie. Wykopaliska okazały się bardzo cenne. Znaleziono m.in. rzymskie urny sprzed 2000 lat. Eksponaty trafiły do miejskiego muzeum na zamku. Vaterlandische Gedenkhalle der Stadt Lötzen und der Feste Boyen funkcjonowało od 27 lutego 1916 roku. Muzealna kolekcja podzielona była na 5 działów:
- Działania wojenne w Prusach Wschodnich w latach 1914-15
- Wyposażenie armii pruskiej i rosyjskie
- Przejęcie Twierdzy Boyen w 1924 rok
- Historia wojska
- Eksponaty etnograficzne
Zabiory sukcesywnie powiększano do 1944 roku. Po wkroczeniu armii sowieckiej w 1945 roku większość kolekcji została zagrabiona i zniszczona. Nieliczne eksponaty, m.in. kartoteka zbiorów archeologicznych oraz przedmioty codziennego użytku z I-V w. udało się uratować i trafiły one do Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
Odrodzone Muzeum Twierdzy Boyen dysponuje znacznie mniejszymi zbiorami. Dotyczą one głównie historii miasta oraz samej Twierdzy. Stałym eksponatem jest makieta Twierdzy w skali 1:250, którą w 1996 roku wykonał Mirosław Molesta. Wokół makiety przygotowana jest kolekcja fotograficzna, przedstawiająca Twierdzę w latach 1914-15.
Druga sala muzealna to archiwalne zdjęcia Giżycka w okresie międzywojennym oraz współczesne krajobrazy miejskie, autorstwa giżyckiego fotografa i historyka Jana Sekty. Ponadto w sali można podziwiać makietę giżyckiego mostu obrotowego. W kolejnym pomieszczeniu czeka wystawa zdjęć obiektów obronnych Giżyckiego Rejonu Umocnionego oraz mapa polskich fortyfikacji z XVIII wieku oraz z okresu drugiej wojny światowej. Muzealne zbiory stanowi również ekspozycja etnograficzna, zgromadzona w dwóch salach.
W muzealnej kolekcji nie brakuje ciekawych eksponatów dokumentujących historię Twierdzy Boyen. W jedynym pomieszczeniu zgromadzone są elementy uzbrojenia wojskowego, które odkryto na terenie twierdzy. Godnymi uwagi eksponatami są także żaluzje okienne z przełomu XIX wieku oraz piecyk grzewczy WT80.
Bilet wstępu na Twierdzę Boyen, obejmujący zwiedzanie całego obiektu i Muzeum, kosztuje 8 zł (normalny) i 5 zł (ulgowy). Istnieje możliwość wynajęcia przewodnika, który szczegółowo przestawi bogatą historię imponującego kompleksu obronnego, zajmującego aż 100 ha.
Autorem zdjęcia jest użytkownik portalu flickr PolandMFA