Twierdza Boyen (niem. Feste Boyen) w Giżycku stanowi jeden z najlepiej zachowanych w Europie przykładów dziewiętnastowiecznej architektury fortyfikacyjnej. Wybudowana w latach 1843-1855 na rozkaz króla Prus Fryderyka Wilhelma IV, w celu umocnienia przesmyku znajdującego się między jeziorem Niegocin i jeziorem Kisajno, stanowiła istotne ogniwo w systemie umocnień wschodniej granicy państwa pruskiego.
Autorem pierwotnego projektu budowli jest generał Johann von Brese-Winiary, zaś nazwa Boyen pochodzi od nazwiska ówczesnego Ministra Wojny, generała von Boyena, gorącego orędownika jej budowy. Na przestrzeni lat 1860-1914 twierdza była wielokrotnie przebudowywana i modernizowana.
Wybudowana na planie gwiazdy (sześciokąta wpisanego w okrąg o promieniu 316,34 metrów), na obszarze około 100 hektarów, twierdza stanowi zespół fortyfikacji bastionowej, w skład którego wchodzą między innymi:
- cztery bramy (Giżycka, Kętrzyńska, Prochowa i Wodna),
- sześć bastionów (Bastion Miecz, Bastion Prawo, Bastion Światło, Bastion Herman, Bastion Leopold, Bastion Ludwig – dwa o zarysie poligonalnym, cztery o zarysie bastionowym),
- raweliny (konstrukcje fortyfikacyjne, osłaniające kanały komunikacyjne pomiędzy poszczególnymi obiektami),
- mury i wały obronne (najwyższy mierzył 33 metry).
Centralne miejsce stanowi, położony na wyniesieniu, śródszaniec oddzielony wałem ziemnym. Oprócz konstrukcji obronnych, na terenie twierdzy zaprojektowane i wybudowane zostało imponujących rozmiarów zaplecze garnizonowe, do którego należą: dwa spichlerze, budynek koszar, arsenał, sala ćwiczeń, wozownia i stajnia, stacja gołębi pocztowych, schron piechoty, zespół piekarni, laboratorium prochowe, magazyn prochowo-amunicyjny, warsztat artyleryjski oraz podziemne przejście komunikacyjne (poterna). Całą twierdzę otacza kamienno-ceglany mur (zwany także murem Carnota) „z ryglowymi strzelnicami karabinowymi”, o łącznej długości 2 303 metrów.
Ze względu na dopasowanie do naturalnego ukształtowania terenu, ostateczny kształt twierdzy zyskał nieregularne proporcje – stąd trzy poziomy położenia poszczególnych bastionów i śródszańca.
Świetnie zachowana konstrukcja Twierdzy Boyen jest przykładem nowożytnej myśli architektonicznej. Zastosowane rozwiązania fortyfikacyjne oraz rozplanowanie infrastruktury garnizonu stanowią nie lada gratkę nie tylko dla miłośników architektury obronnej.
Autorem zdjęcia jest użytkownik portalu flickr PolandMFA